BAL NEDİR?
Arılar tarafından çiçeklerden alınıp yutak altı bezlerinde değişime uğratılarak peteklere yerleştirilen mükemmel bir besindir. Balların renkleri ve tatlarındaki farklılıklar aldıkları çiçeklere göre değişebilir. Bal sıra dışı bir etkiye maruz kalmadıkça asla bozulmaz, zaman faktöründen etkilenmez. Bal mikroorganizma (bakteri, virüs) barındırmayan vücutta atığı olmayan ve insan vücudunun temel yapı maddeleri içeren doğal bir gıdadır.
Türk gıda kodeksi 2000/39 sayılı bal tebliğinde “bal arıların çiçek nektarlarını bitkilerin veya bitkiler üzerinde yaşayan bazı canlıların salgılarını topladıktan sonra kendine özgü maddeler karıştırarak değişikliğe uğratıp bal peteklerine depoladıkları tatlı madde” olarak tanımlanmıştır. Tanımından da anlaşılacağı gibi saf ve doğal olmalıdır.
Balın Nitelikleri
Balın niteliklerini öğrenmek için şu 4 temel faktörü bilmek gerekir.
-
Kıvam: balın madde olarak akıcılığını gösterir en önemli unsur balın nektarının hangi bitkiden alındığıdır.Balın kıvamında etken diğer önemli bir hususta arı merasının denize olan yüksekliğidir (Rakım). Yüksek yaylalarda derlenen ballar genellikle katı kıvamındadır. Ayrıca balın çiçeklerden derlendikten sonra yeterince kovanlarda bekletilmesi gerekir. Erken hasat edilen ballar olgunlaşmadıkları için oldukça akıcı ( Cıvık- Yumuşak) kıvamdadırlar.
-
Renk: arılar bulundukları bölgenin florasına (bitki örtüsüne) doğa şartlarına bağlı olarak açıkkrem sarıdan koyu amber rengine kadar bal çeşitleri vardır. Renk yapıları kaliteyi etkilemez (psikolojik etki ) yapar.
-
Lezzet: her balın kendine özgü bir tadı, lezzeti vardır. Türlü çiçek bitki ve ağaçlardan toplanan bal özleri oldukça ayırıcı bir özelliktir. Bu yüzden çok lezzet veren ballar derlendikleri yaylaları meşhur etmişlerdir.
-
Koku :Balı sadece koklamak bize onun nefaseti ve niteliği hakkında kesin bir bilgi vermez. Bir balın kokusunu tadıyla birlikte ağızda, dilde ve boğazda hissetmeye çalışılmalıdır. Yani balı tadarken koklamalıdır. Türlü çiçek ve bitkilerin kokuları ile onlardan derlenen balların kokuları bazen daha farklı olabilir.